Mercimek çorbası, Türk mutfağının en sevilen ve en çok tüketilen çorbalarından biridir. Sadece Türkiye’de değil, dünya mutfaklarında da büyük bir öneme sahip olan mercimek çorbası, besleyiciliği, doyuruculuğu ve pratik hazırlanışıyla sofraların vazgeçilmezi olmuştur. Peki, mercimek çorbasının kökeni nereye dayanıyor? Hangi medeniyetler bu çorbayı tüketti? Günümüze kadar nasıl geldi? İşte mercimek çorbasının ilginç ve lezzet dolu hikayesi.
Mercimeğin Tarihçesi Nedir ?
Mercimek, insanlık tarihinin en eski besin kaynaklarından biridir. Yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanan geçmişiyle mercimek, Mezopotamya, Anadolu ve Akdeniz mutfağının temel gıdalarından biri olmuştur.
Antik Çağda Mercimek
- Mezopotamya’da (Günümüz Irak ve Suriye bölgesi) yapılan arkeolojik kazılar, mercimeğin en az 8.000 yıl önce tüketildiğini göstermektedir.
- Eski Mısır’da mercimek, piramit işçilerinin beslenmesinde önemli bir rol oynamış, firavun mezarlarında mercimek kalıntılarına rastlanmıştır.
- Antik Yunan’da mercimek çorbası fakir halkın temel gıdalarından biriydi ve filozoflar tarafından da sıklıkla tüketilirdi. Ünlü filozof Aristoteles’in bile mercimek çorbasına düşkün olduğu söylenir.
- Romalılar, mercimeği hem yoksul hem de varlıklı kesimin sofralarında sıkça kullanmış ve onu “fakirlerin eti” olarak adlandırmışlardır.
Orta Çağ’da ve Osmanlı Mutfağında Mercimek Çorbası
- Orta Çağ Avrupa’sında, özellikle manastırlarda yaşayan keşişler, mercimek çorbasını besleyici ve kolay hazırlanabilir olduğu için sıkça tüketirdi.
- Osmanlı mutfağında, mercimek çorbası özellikle kış aylarında halk mutfağının vazgeçilmez yemeklerinden biri haline gelmiştir.
- Saray mutfağında ise mercimek çorbası, tereyağı ve çeşitli baharatlarla zenginleştirilerek sunulurdu.
Mercimek Çorbasının Osmanlı’dan Günümüze Yolculuğu
Osmanlı mutfağında çorbalar, yemek kültürünün önemli bir parçasıydı. Saray mutfağında yapılan çorbalar, halk mutfağından daha farklı ve zengin malzemeler içerirken, mercimek çorbası her kesim tarafından tüketilen bir lezzet olarak öne çıkıyordu.
Osmanlı mutfağındaki mercimek çorbasının en belirgin özellikleri şunlardı:
- Sade mercimek çorbası yapılabildiği gibi, içine tereyağı, un ve çeşitli baharatlar eklenerek daha yoğun bir kıvam elde edilirdi.
- Sarayda yapılan mercimek çorbaları genellikle kemik suyu veya et suyu ile hazırlanırdı.
- Kırsal kesimde yaşayan halk ise mercimek çorbasını genellikle su ve birkaç basit malzeme ile yapıyordu.
Osmanlı döneminde mercimek çorbası, askeri kışlalarda ve aş evlerinde de sıkça pişirilen bir yemekti. Kolay hazırlanması, uzun süre tok tutması ve besleyici olması nedeniyle, ordunun ana gıdalarından biri haline gelmişti.
Cumhuriyet dönemine gelindiğinde, mercimek çorbası Türk mutfağının vazgeçilmez bir parçası olarak sofralardaki yerini korudu. Günümüzde hemen hemen her lokanta ve evde mercimek çorbası menülerin değişmez lezzetlerinden biri olmuştur.
Mercimek Çorbasının Geleneksel Tarifi
Mercimek çorbası, pratik hazırlanışı ve ekonomik olması nedeniyle her kesimden insanın kolayca yapabileceği bir çorbadır. İşte klasik ve lezzetli mercimek çorbası tarifi:
Malzemeler:
- 1 su bardağı kırmızı mercimek
- 1 adet orta boy soğan (doğranmış)
- 1 adet havuç (doğranmış)
- 1 yemek kaşığı tereyağı veya zeytinyağı
- 1 yemek kaşığı un (isteğe bağlı, çorbayı kıvamlı yapmak için)
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 çay kaşığı kimyon (isteğe bağlı)
- 1 çay kaşığı kırmızı pul biber
- 6 su bardağı su veya et suyu
Yapılışı:
- Soğanı ve havucu tereyağında kavurun. Orta ateşte soğanlar pembeleşene kadar karıştırın.
- Mercimeği ekleyin. Yıkanmış mercimeği ekleyin ve birkaç dakika kavurun.
- Suyu ilave edin. Su veya et suyunu ekleyerek karışımı kaynamaya bırakın.
- Kaynayan çorbayı kısık ateşte pişirin. Mercimekler iyice yumuşayana kadar (yaklaşık 20-25 dakika) pişirin.
- Blendırdan geçirin. Çorbayı pürüzsüz bir kıvam alana kadar blendırdan geçirin.
- Baharatları ekleyin. Tuz, karabiber, kimyon ve kırmızı pul biberi ekleyin.
- Servis edin. Üzerine kızdırılmış tereyağı ve toz kırmızı biber gezdirerek sıcak servis yapın.
Mercimek Çorbasının Püf Noktaları
- Daha lezzetli bir çorba için et suyu veya tavuk suyu kullanabilirsiniz.
- Çorbanın kıvamını artırmak için pişirme sırasında içine bir kaşık un ekleyebilirsiniz.
- Kimyon eklemek, hem lezzeti artırır hem de mercimeğin neden olduğu gaz problemlerini azaltır.
- Çorbanın üzerine limon sıkarak daha ferah bir tat elde edebilirsiniz.
Günümüzde Mercimek Çorbası
Günümüzde mercimek çorbası:
- Türk mutfağının en çok yapılan çorbalarından biri olarak her evde pişmektedir.
- Lokantalarda ve esnaf restoranlarında günlük olarak sunulan bir çorba haline gelmiştir.
- Vejetaryen ve vegan beslenen kişiler için de harika bir besin kaynağıdır.
- Diyet yapanlar tarafından düşük kalorili ve besleyici olduğu için tercih edilmektedir.
Sonuç
Mercimek çorbası, tarih boyunca insanların temel besin kaynaklarından biri olmuş ve farklı kültürlerde kendine yer bulmuştur. Osmanlı saraylarından günümüz sofralarına kadar uzanan bu lezzetli ve besleyici çorba, pratikliği ve doyuruculuğuyla hala vazgeçilmezdir.
Oba Restoran’ın zengin menüsüyle birlikte en özel tarifler ile hazırlanmış mercimek çorbamızı da deneyebilirsiniz.